Արդար լինել նշանակում է…

Արդար լինել նշանակում է,դատել ամենինչ սառը գլխով,երբեմն կյանքում հանդիպում են անարդար մարդիկ խոսքերով <<Ապացուցի>> ես անարդար մարդկանց ապացուցելու ոչինչ չունեմ։Այդպիսի մարդիկ ուղղակի չեն գիտակցում որ մի փոքր ժամանակ հետո նրանք գլխին են տալու։ԱՐԴԱՐ մարդը միշտ կասի
—Այո,կներեք իսկ այն մարդը ով անարդար է ուղղակի կսկսի ասել ապացուցի որ դա ես եմ եղել,իսկ դու ապացուցի որ դա դու չես եղել։Արդար մարդը ուղղակի կպահի իր խոստումները։այս դարում արդար մարդիկ շատ քիչ են և ցավոք մենք ոչինչ չենք կարող փոխել։

Գործնական աշխատանք

63.Յուրաքանչյուր շարքում կետերը փոխարինի՛ր նման հնչողություն ունեցող տրված
 արմատներով:
 Ող, ոխ, ուղտ, ուխտ, թյուր, թույր, բույր, բյուր, բարկ, բարք, վարկ, վարք, աղտ, ախտ: 

Թոքախտ, աղտոտել,
Բյուրակալ, ողնաշար,
Բարքուբարք, …աբեկել
Ուխտադրուժ, ուղտատեր,
վարքուվարկ, բարկություն,
Թյուրիմացություն, ձյունաթույր,
Համբույր, բյուրավոր: 

64.Կետերի փոխարեն դհ, դ, կամ  թ գրի՛ր: 
Ընթացք, ընդարձակ, անընդհատ, ընդմիջել, ընդանուր, ընդամենը, ընդհանալ, ընդրել, ակնթարթ, անդադհար, ընթերցել, ընդառաջ, անընդհեռնելի: 

65․Բաց թողնված տառերը լրացրո՛ւ: 

«Օ.ային ամրոց» արտահայտությունը նշանակում է անպտուղ երևակայություն, 
իզուր երազանք, անիրագործելի պլաններ: Այդ արտահայտությունը վերագրում են
 քրիստոնեական քարոզից Ավգուստիանոսին, որն իր աշխատություններից մեկում խոսում է
 օ․ային շինարարության մասին: 
Հետագայում մարդիկ այդ արտահայտությունը գործածում են ձևափոխված` «Օ.ային ամրոց» ձևով: 

Հարց-առաջադրանք՝ Ուրիշ ի՞նչ արտահայտություններ գիտես, բեր օրինակներ։ 

66․ Ընտրիր ընդգծված բառերից ճիշտը և տեղադրիր նախադասության մեջ:

1. Նրա խոսքի վերջին մասը բուռն քննարկումների տեղիք, տեղի տվեց:
2. Դու շատ թյուր, թույր կարծիք ունես իմ ընդունակությունների մասին:
3. Այս տարի մեր գյուղում այգաբացը, այգեբացը սկսվեց մարտի վերջին:
4. Աշխենի գեղեցիկ գանգուրները ծածանվում, սասանվում էին քամուց:
5. Հենց բլրի վրա էլ Արգիշտին զարկ տվեց, զարկեց իր վրանը:
6. Հեղինեի հնչուն, հնչյուն ծիծաղը շատ էր ոգևորել բոլորին:
7.Հանձին, հանձինս ընկերների նա շատ լավ բարեկամներ ուներ:

67․Դո՛ւրս գրիր այն բառերը, որոնցում կան հնչյունափոխված արմատներ. վերականգնիր անհնչյունափոխ ձևերը։

Գրադարան, մայրուղի, կատվազգի, զարդանախշ, գլխապտույտ, խնձորենի, լեզվաոճական, երկաթապատ, շինարարական, լուսանկար, գյուղամեջ, մայթեզր, կուտակել, բառիմաստ, ջրապտույտ, տուֆակերտ, սրբապատկեր, ուղղաձիգ։

Գրադարան, կատվազգի, գլխապտույտ, լեզվաոճական, շինարարական, լուսանկար, կուտակել, ջրապտույտ, սրբապատկեր, ուղղաձիգ։

է-ե ձայնավորների հնչունափոխությունը։

Հայոց Լեզու📖

Փիրըլ Ս.Բաք- Ս․ Ծնունդի օրվա առավոտը

1.Շարունակի’ր տղայի նամակը. «Իմ թանկագին սեր…»:

2.Ներկայացրո’ւ հոգատարության վերաբերյալ քո’ պատկերացումը։

Հոգատարությունը դա էնպիսի զգացողություն է,որ բոլորը տարբեր ձևերով են ընդունում։Ինձ համար հոգատարությունը դա երբ բարդ քեզ խոսքերով և գործողություններով ցույց կտա իր սերը։Հանդիպել եմ անհոգատար մարդկանց,հիմնականում նրանք ուղղակի չեն կարողանում աջակցել քեզ։

3.Մի քանի նախադասությամբ գրի’ր մեկ այլ ավարտ, որը քո կարծիքով կհամապատասխանի պատմվածքի բովանդակությանը։

4.Ավարտի’ր դասարանական գործնական աշխատանքը։

Հայոց լեզու

44. Առաջին և երկրորդ շարքերից համապատասխան արմատները միացնելով ստացիր անձնանուններ:
ա. ոսկի, խաչ, ալ, վարդ, շող, կիր
Ոսկեշող, ալվարդ, խաչակիր

բ. տուր, վարդ, հատ, կաթ, այր, անուշ:

Վարդանուշ

45.Հարցական դերանունները փոխարինի՛ր համապատասխան հոլովով դրված գոյականներով:

Ո՞վ, ի՞նչը եկավ:
Մայրիկը եկավ։
Ո՞ւմ, ինչի՞  պայուսակը:
մորաքրոջս պայուսակը։
Մոտենալ ո՞ւմ, ինչի՞ն :
Մոտենալ ընկերուհուն։
Հեռանալ ումի՞ց, ինչի՞ց
Հեռանալ կյանքից։
Հիանալ ումո՞վ, ինչո՞վ:
Հիանալ երգիչով։

48.Նախադասությունների մեջ տրված բառերը գործածի՛ր մի դեպքում որպես գոյական, մյուս դեպքում որպես ածական:
Ապստամբ, խավար, դպրոցական, հարուստ, դավաճան, կենդանի:

49. Տրված զույգ բառերից կազմի՛ր ածականներ:
Առյուծ և սիրտ –առյուծասիրտ
տերև և փուշ –փշատերև
երանգ և երփն – երփներանգ
ձայն և վիշապ –վիշապաձայն
թույր և ձյուն –ձյունաթույր
սուր և ծայր – սրածայր
դատարկ և գլուխ – դատարկագլուխ
շեկ և հեր – շիկահեր
գունդ և ձև – գնդաձև
փրփուր և բաշ – փրփրաբաշ
միշտ և ժպիտ –Մշտաժպիտ
ձյուն և փրփուր –ձյունափրփուր

Սեր`Վահագն Դավթյան

Հայոց Լեզու

97. Ընդգծված բառակապակցությունները մեկական բառերով փոխարինի՛ր:

Վանա լճի մոտ շրջանում ընկած Ռշտունյաց լեռները հայտնի էին պղնձի, կապարի, երկաթի հանք ունեցող վայրերով, որոնք բազմաթիվ անգամներ հիշատակվել են հայկական ձեռքով գրված գրքերում: Բրոնզի ու երկաթի դարերի շրջաններից սկսած՝ հայկական լեռնոտ աշխարհում արդյունահանվում ու ձուլվում էին տարբեր մետաղներ, որը պատճառ էր դառնում, որհանվող նյութերի անունները դառնային տեղերի անուններ:

Վանա լճի մոտակայքում ընկած Ռշտունյանց լեռները հայտնի էին պղնձի, կապարի, երկաթի հանքավայրերում, որոնք բազմանգամ հիշատակվել են հայկական ձեռագիր գրքերում: Բրոնզի ու երկաթի դարերից սկսած՝ հայկական լեռնաշղթայում արդյունահանվում ու ձուլվում էին տարբեր մետաղները, որը պատճառ էր դառնում որհանվող նյութերի անունները դառնային տեղերի անուններ:

Հետագայում հնէաբանությամբ զբաղվող գիտնականներն ու երկրաբանությամբ զբաղվողները այդ անվանումների միջոցով հայտնաբերում էին լեռներում գտնվող լքված փորված տեղեր ու մետաղ ձուլելու տեղեր:

Հետագայում հնէաբաններն ու երկրաբաններն այդ անվանումների միջոցով հայտնաբերում էին լեռներում գտնվող լքված փոսերի ու մետաղ ձուլելու տեղեր:

98. Տրված բարդ բառերի իմաստներն արտահայտի՛ր բառակապակցություններով:

Գահընկեց – գահից ընկած
իշխանազուն – իշխանի որդի
արյունարբու – արյուն խմող
արքայանիստ – արքայական նիստ
դյուրաբեկ – հեշտ բեկվող, հեշտ կոտրվող
գավաթակից –
դրկից – հարևան


109, Բառրի ընդգծված մասնիկներից ո՞րն է վերջավորություն և ո՞րը վերջածանց. վերջավորություն ունեցող և ածանցավոր բառերը խմբավորի՛ր:

Փական, գառան, ձկան,  լեռնային, արքային, ուսում,  պայուսակում,  կարդում, հոսանք, հասանք, մատանի, սարեցի, գրեցի, սարից, հյուսք, երևանցիք, գրքեր, հասներ, երկակի, կրակի:

Վերջավորություններ – ձկան, ուսում, պայուսակում, կարդում, հոսանք, սարեցի, մատանի, գրեցի, հյուսք, գրքեր, երկակի:
Ածանցավորներ – փական, գառան, լեռնային, արքային, հասանք, սարից, երևանցիք, հասներ, կրակի:

111.Փակագծերում տրված բառերից և բառակապակցություններից նախադասության մտքին համապատասխանող գոյականներ ստացի՛ր և գրի՛ր կետերի փոխարեն:

Բնության մեջ համատարած լռություն (լռել) չկա:

Աղմուկը կարող է հիշողության (հիշել) կորուստի (կորչել) պատճառ դառնալ:

Աշխատանքը (աշխատել) հոգնած  մարդու վրա ազդում է քաղաքային երթևեկության (երթալ ու գալ) աղմուկը, բարձրաձայն խոսքը (խոսել):

Կա ենթադրություն (ենթադրել), որ ջուրը ոչ միայն Երկրի, այլ նաև ուրիշ մոլորակների (մոլորել) վրա է շատ:

Մարդագետները (մարդու մասին գիտությամբ զբաղվող) վկայում են, որ մարդկանց մարմնի յոթանասուն տոկոսը ջրից է բաղկացած:

Բժշկության խորհուրդն է (խորհուրդը նշել) եղել և մնում է օձը:

112. Փակագծում տրված բառերից և բառակապակցություններից նախադասության մտքին համապատասխանող գոյականներ ստացի՛ր և գրի՛ր կետերի փոխարեն:

Եֆրեմովի «Անդրոմեդի միգամածությունը» ֆանտաստիկական վեպում պատմում է մի խումբ … (տիեզերք գնալ) հեռավոր միջաստղային … (ճանապարհորդել) մասին: Նրանց աստղաթիռի … (արագ) շատ մոտ է լույսի … (արագ), և ժամանակ երկրային … (համեմատել) շատ դանդաղ է շարժվում: Տիեզերագնացները գալակտիկայի ամենահեռավոր շրջաններին հասնելու … (առաջադրել) ունեն: Պիտի հասնեն այն աստղին, որի … (մոլորել) մեկի վրա, ըստ որոշ … (ենթադրել) մեզ նման մարդիկ են բնակվում: Ինչպիսի՜ն կլինի ամբողջ մարդկության … (ցնծալ), երբ նրանք վերադառնան ու այլ աշխարհի մարդկանցից ողջույն բերեն:

Եֆրեմովի «Անդրոմեդի միգամածությունը» ֆանտաստիկական վեպում պատմում է մի խումբ տիեզերագնացների (տիեզերք գնալ) հեռավոր միջաստղային ճանապարհորդության (ճանապարհորդել) մասին: Նրանց աստղաթիռի արագությունը (արագ) շատ մոտ է լույսի արագությանը (արագ), և ժամանակ երկրային համեմատաբար (համեմատել) շատ դանդաղ է շարժվում: Տիեզերագնացները գալակտիկայի ամենահեռավոր շրջաններին հասնելու առաջադրանք (առաջադրել) ունեն: Պիտի հասնեն այն աստղին, որի մոլորակից (մոլորել) մեկի վրա, ըստ որոշ ենթադրությունների (ենթադրել) մեզ նման մարդիկ են բնակվում: Ինչպիսի՜ն կլինի ամբողջ մարդկության ցնցությունը (ցնծալ), երբ նրանք վերադառնան ու այլ աշխարհի մարդկանցից ողջույն բերեն:

Հայոց Լեզու

1. Կարդա’, գրի’ր առակի ասելիքը։
   Պետք է իմանալ,որ գոյություն ունի բումերանգ,և եթե դու ինչ որ վատ բան ես անում,պետքա հասկանաս որ հետո անպայման ուրիշ ձևով քեզ Աստված պատասխան կտա։
2. Վերնագրի’ր առակը։
   Թռչյունը գերիներում։

24. Տրված խմբերի գոյականները հոգնակի դարձրո՛ւ և բացատրի՛ր օրինաչափությունը:

Ա. Ուժ, տարր, ծով, նավ, կույտ, բերդ, շենք:
ուժեր, տարրեր, ծովեր, նավեր,կույտեր,բերդեր,շենքեր։

Բ. ճանապարհ, գաղտնիք, հրաշք, մեքենա, շրջան, շինություն, նավահանգիստ:
Ճանապարհներ, գաղտնիքներ, հրաշքներ, մեքենաներ, շրջաններ, շինություններ, նավահանգիստներ

Գ. Գառ, դուռ, մատ, մուկ, թոռ, ձուկ, լեռ, բեռ:
Գառներ, դռներ, մատեր, մկներ, ձկներ, լեռներ,բեռներ։

Դ. Աստղ, արկղ, վագր, անգղ, սանր:
Աստղեր, արկղեր, վագրեր, անգղեր, սանրեր։

Ե. Ծովածոց, սուզանավ, դաշտավայր, շնագայլ, հեռագիր, լրագիր:
Ծովածոցեր, սուզանավեր, դաշտավայրերի, շնագայլեր, հեռագրեր, լրագրեր։

Զ. Քարտաշ, գրագիր, լեռնագործ, . Մարդ, կին:
Քարտաշներ, գրագրեր, լեռնագերծեր, մարդիկ, կանայք։

25․Փակագծում տրված բաոերը հոգնակի՛ դարձրու և համապատասխան ձևով գրի՛ր կետերի փոխարեն:

Մրցող լաստանավերը (լաստանավ) մաքուր էին ու զարդարված գույնզգույն լաթերով:Հարթավայրերը (հարթավայր) գարնան հորդացումների ժամանակ գետերը կարող են հակառակ ուղղությամբ հոսել:Օդերևեութաբանները (օդերևութաբան) զգուշացնում են քաղաքին սպառնացող նոր ցիկլոնի մասին:Գետում ջրի մակարդակը բարձրացել էր սառցադաշտերի (սառցադաշտ) պատճառով:Ջրի հոսանքը դանդաղեցնում են հատակին լցված քարակույտերը (քարակույտ):Աշխարհի գեղեցիկ ջրվեժներից (ջրվեժ) մեկը` Վիկտորիան, անցյալ դարում է հայտնագործվել եվրոպացիների կողմից:Շատ ծովախորշեր (ծովախորշ) վերածվել են ցամաքի:

26․Բառակապակցությունն անվանել մեկ բառով:
Օր․՝ յոթ գլխով- յոթգլխանի,

ստրկամիտ ստրուկի մտքով, լի և առատ լիառատ, կյանքի հյութ, ցավից լլկված ցավալլուկ, մոլոր մտքով մտամոլոր, սուր ընթացող սրընթաց, խելքը կորցրած խելագարվել, նոր հայտնված նորեկ, մենակ ապրող մենաբնակ, խիստ բարքով խստաբարիք, երկար ապրող երկարակյաց, նոր եկած նորեկ, աչքին հաճելի ակնաահաճ:

27․Տրված բարդ բառերի առաջին բաղադրիչները փոխելով՝ ստանալ նոր բառեր:
Բարձրագագաթ — ցածրագագաթ քաղցրաձայն —լիաձայն վսեմաշուք-արևաշուք տիրակալ-մոմակալ վճռաբեկ- սառնաղբյուր-վարկանիշ-գնահատանիշ դալկադեմ-արևադեմ ցատկահարթակ-բեմահարթակ հոռետես-հեռատես

28․Փակագծերում տրվածներից ընտրեք ճիշտ տարբերակը:

Նվագել (ջութակի վրա, ջութակ), կռվել (թշնամու դեմ, հետ), վերաբերել (հարցին, հարցի մասին), վատ վերաբերվել (ընկերոջը, ընկերոջ հետ), անհանգստանալ (կատարվածով, կատարվածից), մասնակցել (մրցույթին, մրցույթում), հաղթել (մրցույթում, մրցույթին), կասկածել (ընկերոջը, ընկերոջ վրա), համաձայն լինել (առաջարկին, առաջարկի հետ):

Գործնական աշխատանք

80. Բաղադրյալ բառեր կազմի՛ր, որոնք առաջին բաղադրիչները լինեն տրված բառերի վերջին բաղադրիչները: Ի՞նչ է փոխվում:
Օրինակ՝
զովաշունչ- շնչասփառ:
Մեղմահուչ – հնչաբանություն
ուղղաձիգ –
դեռաբույս – բուսական
աղեկտուր – կտուր
տանտեր – անտեր

81. Բաղադրյալ բառեր կազմի՛ր, որոնց վերջին բաղադրիչները լինեն տրված բառերի առաջին բաղադրիչները: Ուշադրությո՛ւն դարձրու հնչյունափոխությանը:

Օրինակ՝

գուժկան – չարագույժ:
Գթառատ,
թունաբեր – անթույն
մտամոլոր – անմիտ
կրթասեր – անկիրթ
գնդակոծել –

83. Տրված բառերով բաղադրյալ բառեր կազմի՛ր:
Կեր, գնաց, ասաց, անվան, մարդիկ:
Կերակուր, ասացվածք, մարդկային

88.Ժխտական ապ, դժ, տ, ածանցներով կազմի՛ր տրված բառերի հոմանիշները:
Անգույն, անբախտ, անգետ, անշնորք, անարդյունք, անօրեն, անձև:
Աներանգ, դժբախտ, տգետ, անդաստիարակ, ապօրինի, տձև։

89. Առանձնացրո՛ւ այն բառերը, որոնք ժխտական նախածանց ունեն:

Անարվեստ, անդեմ, անդուռ, անիվ, անսիրտ, անահ, անուշ, անմահ, անուն, դժողք, դժգոհ, դժբախտ, դժնի, դժկամ, ապագա, ապարդյուն, ապերախտ, ապուր, ապաշնորհ, ապուշ, ապտակ, տարի, տկար, տհաճ, տպել, տգեղ, տխուր, չամիչ,չտես, չկամ,չարիք:

Հավատարիմ ընկերս

1.Վախթանգ Անանյանի «Հավատարիմ ընկերս» պատմվածքից դուրս գրի’ր քեզ ծանոթ խոսքի մասերին պատկանող բառեր։

Գոյական – հրացան, լիճ, բադ, որսորդ, թև․․․
Ածական – փոքր, թույլ-թույլ, թեթև, բաց․․․
Բայ – իջնել, թռնել, մատնել, հանել, բռնել, քաշել․․․
Ձայնարկություն – հը՞, Մստո՜,

2.Գրի’ր` ի°նչ է հավատարմությունը քեզ համար։

Հավատարմություն-մարդու բնավորության հազվադեպ գծերից է։Իրականում մենք չենք կարող իմանալ մարդ հավատարիմ է թե չէ մինչ մեզ հետ դժվար սիտուացիա չկատարվի։Հավատարմությունը-Դա ինձ համար,ոչ թե ֆիզիկապես աջակցությունն է,այլ հոգեպես,Հավատարիմ մարդը դա այն մարդն է-ով ամբողջությամբ կմտնի քո դրության մեջ և անպայման կփորձի մեզ օգնել։

3.Պատկերացրո’ւ` պատմվածքի հերոս ես. հայտնվի’ր պատմվածքում, փոխի’ր դեպքերի ընթացքը։

Գործնական աշխատանք

20.Կազմիր տրված բառերի հոգնակին:
Ուղեբեռ, փունջ, անձրև, տղամարդ, գամփռ, սպա, ակումբ, արկղ, գառ, ֆիդայի, օդաչու, վիպասան, հարս, վաճառատուն, եղնիկ, ժամացույց, իտալացի, թի, պատշար, մատենագիր, դուռ, սանր, սկյուռ, հողագործ, նուռ, գինի, սիրտ, ծառաբուն, ձու, պատճեն, տետր, ծունկ, զեբր:

Ուղեբեռ-ուղեբեռներ
Փունջ-փնջեր
Անձրև-անձրևներ
Տղամարդ-տղամարդիկ
Գամփռ-գամփռներ
Սպա-սպաներ
Ակումբ-ակումբներ
Արկղ-արկղեր
Գառ-գառներ
Ֆիդայի-ֆիդայիներ
Օդաչու-օդաչուներ
Վիպասան-վիպասաններ
Հարս-հարսներ
Վաճառատուն-վաճառատներ
Եղնիկ-եղնիկներ
Ժամացույց-ժամացույցներ
Իտալացի-Իտալացիներ
Թի-թիեր
Պատշար-պատշարներ
Մատենագիր-մատենագրեր
Դուռ-դռներ
Սանր-սանրեր
Սկյուռ-սկյուռներ
Հողագործ-հողագործներ
Նուռ-նռներ
Գինի-գինիներ
Սիրտ-սրտեր
Ծառաբուն-ծառաբներ
Ձու-ձվեր
Պատճեն-պատճեններ
Տետր-տետրեր
Ծունկ-ծնկներ
Զեբր-զեբրեր

21.Արտագրիր մեծատառով գրելով համապատասխան բառը:
Նոր արեշ, մխիթարյան միաբանություն, հայկական լեռնաշղթա, խաղաղ օվկիանոս, տրդատ երրորդ, բերինգի նեղուց, սասունցի դավիթ, արագածոտնի մարզ, ռուսաստանի դաշնություն, վայոց ձորի մարզ, տիգրան մեծ, սևանա լիճ, երևանի նահանգ, արտաշես բարեպաշտ, նորքի զանգված, բարձր հայք, միջին ասիա, հայաստանի հանրապետություն, նոբելյան մրցանակ, բալկանյան թերակղզի:
Նոր Արեշ, Մխիթարյան միաբանություն, Հայկական լեռնաշղթա, Խաղաղ օվկիանոս, Տրդատ Երրորդ, Բերինգի նեղուց, Սասունցի Դավիթ, Արագածոտնի մարզ, Ռուսաստանի Դաշնություն, Վայոց ձորի մարզ, Տիգրան Մեծ, Սևանա լիճ, Երևանի նահանգ, Արտաշես Բարեպաշտ, Նորքի զանգված, Բարձր Հայք, Միջին Ասիա, Հայաստանի Հանրապետություն, Նոբելյան մրցանակ, Բալկանյան թերակղզի:

22.Յուրաքանչյուր բառաշարքում ընդգծիր եզակի թվով հինգ գոյական:
ա. լրաբեր, գիշակեր, աղանդեր, բուլդոզեր, տարբեր, եթեր, առընթեր, դասընկեր, դարիվեր:
բ. կայքեր, պատկեր, ավեր, լապտեր, թխահեր, թիեր, պատվեր, լվեր, ստվեր, ուլատեր:
գ. տանտեր, աներեր, գիշեր, կրտսեր, թթվասեր, անտեր, հրավեր, բնավեր, նվեր:

23. ա և բ շարքերից գտիր համապատասխան զույգերը:
ա. նախիր, վտառ, երամակ, երամ, նավատորմ, պարս, դեղորայք, առականի:
բ. շատ դեղեր միասին, ձիերի խումբ, մեղուների խումբ, բոլոր նավերը միասին, առակների հավաքածու, ձկների խումբ, կովերի խումբ, թռչունների խումբ:

Կովերի խումբ-նախիր
Ձկների խումբ-վտառ
Թռչունների խումբ-երամ
Ձիերի խումբ-երամակ
Մեղուների խումբ-պարս
Բոլոր նավերը միասին-նավատորմ
Առակների հավաքածու-առականի
Բոլոր դեղերը միասին-դեղորայ